Online Panik Atak Tedavisi

Panik Atak Nedir?

Panik atak aniden ortaya çıkan, yoğun fiziksel ve duygusal belirtilerle kendini gösterebilen ve vücudun yüksek stresin sonucunda devreye soktuğu bir tepkidir.

Özellikle hayatımızda belirgin bir değişiklik yaşandığında ve bu durumdan dolayı stres hissettiğimizde görülebilir. Panik atak, iç huzursuzluğu, anksiyete hali ve stresten kaynaklanan fiziksel belirtileri beraberinde getirebilir. Çeşitli kaynaklarda süresi farklı aktarılsa da, ortalama 5 dk ile 20 dk arasında sürdüğü ifade edilir.

Bu belirtilerin oluşmasında vücutta artan adrenalinin etkili olduğu düşünülür. Adrenalin belli bir eşiği geçtiğinde yoğun fiziksel tepkiler ortaya çıkabilir.

Belirgin belirtilerin yanında daha hafif yaşanabilen işaretler de olabilir. Sık görülen örnekler aşağıda listelenmiştir:

• Kalp çarpıntısı
• Cilt renginde solma
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Denge kaybı hissi
• Bulanık görme (yorulmuş gibi odaklanmada güçlük)
• Boğazda yumru hissi
• Nefes almakta zorlanma hissi
• Yutkunmada zorluk (örneğin yemek yerken boğazda kalacak endişesi, ağız kuruluğu)
• El, ayak veya vücudun bazı bölgelerinde uyuşma, kas seyirmesi, karıncalanma
• Karın ağrısı (sancı, şişlik)
• Bağırsak ve mesane hareketlerinde artış (sık idrara çıkma veya ishal)
• Terleme, üşüme, titreme
• Atak sonrası yorgunluk

Yukarıda sıralananlar panik atak sırasında görülebilecek fizyolojik belirtilere örnektir. Buna ek olarak, psikolojik tepkiler de ortaya çıkabilir. Özellikle ilk ataklardan sonra oluşan “tekrar yaşar mıyım”, “ansızın geri gelir mi” ya da “bu belirtiler bir sağlık sorununa işaret mi” gibi düşünceler kaygıyı artırabilir.

Psikolojik belirtilere örnekler aşağıdaki gibidir. Bunların temelinde genellikle adrenalin hormonunun yarattığı hassasiyet, kolay etkilenme ve yoğun kaygı bulunur.

• Kontrolü kaybetme korkusu (“İstemediğim bir şeyi yapabilirim”)
• Bayılma korkusu (bayılma olmasa bile belirtiler bu hissi andırabilir)
• Ölüm korkusu (ani ve şiddetli korkunun ardından “sağlık sorunum olabilir” endişesi)
• Delirme korkusu (herkeste görülmese de bazı kişilerde oluşabilir)
• Ortama veya kendine yabancılaşma hissi (rüyadaymış gibi hissetmek, çevreyi tanıyamamak)
• Takıntılı düşünceler (örneğin belirli ortamların panik atağı tetikleyeceğine inanmak ve bu ortamlardan kaçınmak)

Yukarıda bahsedilen fizyolojik ve psikolojik belirtilerin hepsi birden ortaya çıkmak zorunda değildir. Kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve yalnızca bazıları yaşanabilir.

Çoğunlukla 5 dk ile 20 dk arasında sürdüğü aktarılsa da, daha uzun süre devam ettiğini söyleyenler de vardır. Bunun nedeni panik ataktan sonra vücudun toparlanmasının zaman alması olabilir. Daha uzun süren atakların bazen anksiyete bozukluğu veya depresyon gibi başka durumlarla ilişkili olabileceği de düşünülmektedir.

Panik Atak Sağlığa Zararlı mı?

Panik atak, vücudun kendini stresli ya da tehlikeli algıladığı bir durumda ortaya çıkan doğal hayatta kalma tepkilerinden biridir. Bu tepkiye savaş ya da kaç mekanizması denir ve devreye girdiğinde vücutta adrenalin hormonu salgılanır.

Adrenalin, hayatta kalma içgüdüsünün çalıştığını gösterir. Panik atağın ne zaman ve ne sıklıkta yaşanacağı ise bireyin stres düzeyine ve yaşantısına göre değişiklik gösterebilir.

Genellikle panik atak, vücuda kalıcı zarar vermez. Yaşanan bedensel belirtiler, vücudun geçici stres yanıtının bir parçasıdır. Örneğin kalp çarpıntısı veya uyuşmalar gibi tepkiler, sinir sisteminin aşırı uyarılmasıyla ilgilidir ve çoğu kişide belirli bir süre sonra yatışır. Panik atak yaşayan kişilerin sıkça aktardığı “testlerim normal çıktı” ifadesi de bu duruma örnek gösterilebilir.

Psikolojik açıdan bakıldığında ise panik atak sırasında hastalık korkusu, ölüm korkusu, kontrolü kaybetme ya da delirme korkusu gibi endişeler eklenebilir. Bunlar yoğun kaygıyı artırsa da çoğunlukla fiziksel bir sağlık sorununa işaret etmez. Bu tür kaygılarla baş etmede terapi ve çeşitli destekleyici yöntemler bazı kişiler için yararlı bulunabilir.

Panik Atak ve Panik Bozukluğu Arasındaki Fark

Bu konu sıkça karıştırılmaktadır. İsim benzerliği olsa da iki ayrı durum söz konusudur.

Panik atak, korku ve stresle birlikte yaşanan fiziksel tepkiler bütünüdür. Kalp çarpıntısı, terleme, uyuşma, karıncalanma, nefes darlığı gibi belirtiler örnek gösterilebilir.

Panik bozukluğu ise daha çok zihinsel süreçlerle ilgilidir. Panik ataklardan sonra “bu bir kalp krizi miydi”, “tekrar yaşar mıyım” gibi düşünceler oluşabilir. Bu düşünce döngüsü panik bozukluğu olarak tanımlanır.

Özetle, panik atak bedensel ve duygusal belirtilerle yaşanırken, panik bozukluğu bunların ardından gelişebilecek kaygı ve düşünce süreçlerini ifade eder.

Her panik atak yaşayanın panik bozukluk geliştirmesi gerekmez. Bazı kişiler yaşadığı atağı fark etmeyebilir veya kısa süre sonra hayatına normal şekilde devam edebilir. Bazıları ise yaşadıklarını anlamlandırmak için doktora başvurabilir ve testlerde herhangi bir sağlık sorunu olmadığını öğrenebilir.

Panik bozukluğu, kişinin genel kaygı düzeyini artırabilir ve bu da atakların daha sık yaşanmasına katkıda bulunabilir. Ancak bu durum kişiden kişiye değişir.

Panik Atak ve Anksiyete Bozukluğu Arasındaki Bağ

Özellikle başlangıç dönemlerinde anksiyete bozukluğu her zaman belirgin olmayabilir. Zamanla panik atak ile birlikte anksiyete bozukluğu gelişebilir.

Örneğin bir kişi panik atağını ilk kez yaşadığında, henüz bazı sosyal ortamlarda bu deneyimi yaşamamış olabilir. İlerleyen süreçte bu ortamlarda panik atak deneyimi yaşadıkça, bu yerler onun için tetikleyici hale gelebilir.

Örneğin bir öğrenci kalabalık bir sınıfta panik atak geçirdiğinde, sonrasında benzer ortamlarda aynı deneyimi yaşayabileceğini düşünebilir. Bu durum, kalabalık ya da kapalı ortamlardan kaçınmaya yol açabilir. Böylece günlük yaşamda tetikleyici faktörler artabilir.

Panik atak, kişinin genel endişe seviyesini yükseltebilir ve bu durum hassasiyeti artırabilir. Kişi kötü bir şey olacakmış hissine kapılabilir, haberlerden kolay etkilenebilir, ağlama ya da çabuk sinirlenme gibi tepkiler gösterebilir. Bunlar yaşam kalitesini zorlaştırabilir.

Panik atak yaşayan kişilerin endişeleri zaman zaman sağlık konularına da yönelebilir. Özellikle kalp çarpıntısı ve kas uyuşmaları gibi belirtiler, “acaba kalp krizi geçiriyorum” şeklinde yorumlanabilir. Bu tür düşünceler kaygıyı daha da artırabilir.

Zaman içinde panik atağın üzerine başka zorluklar eklenebilir. Bu durum bazen panik atak piramidi olarak ifade edilir. Uzun süreli panik atak yaşayan kişilerde tablo daha karmaşık olabilir. Panik atağın ele alınması, diğer alanlardaki kaygıların da hafiflemesine katkı sağlayabilir.

Sonuç olarak, panik atak yaşamak kişide yoğun belirsizlik ve endişe yaratabilir. Fakat bu süreç anlaşılabilir, yönetilebilir ve zaman içinde farklı baş etme yolları geliştirilebilir.